Hofwoningen Cellarius

Colmschate is de naam van een dorp en omringend stadsdeel in het oosten van Deventer, provincie Overijssel (Nederland) en telt ongeveer 20.000 inwoners. Het dorp Colmschate vormt samen met de buurtschappen Oxe, De Bannink, Snippeling en De Vijfhoek het stadsdeel Colmschate. Met het dorp Colmschate wordt de oorspronkelijke kern bedoeld. In het stadsdeel Colmschate woonden vroeger welvarende middenstanders. Zij waren vooral aan de Holterweg en de Stationsweg te vinden. In de buurtschappen bloeide het boerenleven volop. ‘Noaberschap’ of burenhulp was heel vanzelfsprekend in het oude Colmschate. Het tegenwoordige Colmschate heeft een lange geschiedenis. Al voor onze jaartelling hebben er in dit gebied mensen gewoond. In 1927 vond men urnen die uit de late Bronstijd, begin van de IJzertijd, stammen. Eveneens zijn sporen van vroege bewoning gevonden in het gebied waar de Scheg staat. Omdat droge gebieden in deze streken schaars waren, was de oost-west georiënteerde grote dekzandrug van Colmschate, die zich uitstrekt langs de Holterweg, al vanaf de prehistorie geschikt voor menselijke bewoning. De boerderijen lagen verspreid om de Colmschater Enk heen. In Colmschate heeft in de Romeinse tijd een Germaanse nederzetting gelegen. Er zijn voor Nederland zeldzame Romeinse munten gevonden van Carausius en Allectus, een versierde bronzen beslagstuk van een gesp en een bronzen beslagstuk dat tot paardentuig heeft gehoord. Deze vondsten doen vermoeden dat een of meer mannen uit deze nederzetting aan het einde van de derde eeuw dienst deden in het Romeinse leger. Een in Colmschate gevonden messing beeldje van de godin Victoria heeft als bouwoffer gediend. De oorsprong van de naam Colmschate is onduidelijk. Eén verklaring zegt dat de naam stamt uit de tijd dat er kolenbranders in de bossen rondom Deventer woonden. Zij sloegen hun spullen op in schuren of “kollenschoaten”. Deze verklaring wordt echter in twijfel getrokken. De naam kan ook ontstaan zijn uit Colm-schate, waarbij “schate” duidt op een beboste hoek in het zandgebied, of om Colms-cate, waarbij “cate” op de bewoning door keuterboeren of eventueel kolenbranders (colman) duidt. Pas in de veertiende eeuw komen we de naam Kolmenschate in de “boeken” tegen. Er is dan sprake van ene Willem Douvelt, schout van Kolmenschate (1368). Het schoutambt Kolmenschate was een veel groter gebied dan wat we nu als Colmschate kennen. Het werd begrensd door de IJssel, het buurtschap Epse, de kerspelen Bathmen en Holten en de schoutambten Raalte en Olst. In de 16e eeuw, tijdens de 80- jarige oorlog, liet Koning Philips II, stukken grond verkopen of verhuren om zijn troepen te kunnen betalen. In 1576 gaf hij het schoutambt Kolmenschate “in pandschap ende beleeninge” aan de Burgemeesters, Schepenen en Raad der Stad Deventer. Het schoutambt Kolmenschate werd toen bestuurd door schout Henrick Jacobsen. Eind 18e eeuw werd ten noorden van de Colmschaterenk de buitenplaats ‘De Achterhoek’ aangelegd. (Zie ook Vastgesteld Bestemmingsplan Colmschate e.o. 12; sectie 5.2.2.1 Buitenplaats ‘De Achterhoek’). In het jaar 1811 raakte Deventer de zeggenschap over het schoutambt Kolmenschate weer kwijt. Bij decreet van Keizer Napoleon werd het schoutambt Kolmenschate een zelfstandige gemeente: la mairie de Diepenveen. Waarschijnlijk kreeg de nieuwe gemeente de naam Diepenveen omdat in de buurtschap Diepenveen de enige hervormde kerk van het schoutambt stond. De eerste burgemeester van de nieuwe gemeente was Daniël Gerhard Hendrik Smijter. Het schoutambt bestond uit zes marken: de Gooier Marke, de Marke van Oxe, de Marke Rande, de Marke Borgel, de Marke van Tjoene, de Marke Rande en de Marke Averlo. Zo’n marke was weer onder te verdelen in een aantal buurtschappen. De Gooier Marke was verdeeld in acht buurtschappen: Wechele, Riele,Weteringen, Essen, Ortele, Okkenbroek, Lettele en Linde. Het dorp Colmschate is te vinden in de buurtschap Weteringen. Dit buurtschap bestond ook weer uit