Wat is een zonneboiler?
Is een zonneboiler geschikt voor jouw woning?
Een zonneboiler verwarmt het tapwater in je huis met warmte van de zon, zonder gas te gebruiken. Je bespaart 40 tot 50 procent op je energiekosten voor warm water. Maar hoe werkt dat eigenlijk precies, zo’n zonneboiler?
Zo werkt een zonneboiler
Een zonneboilersysteem bestaat uit een collector op het dak die het zonlicht opvangt en een voorraadvat in huis voor de opslag van het warme water. De vloeistof in de collector kan door de warmte van de zon een temperatuur tot wel 90 graden krijgen en vloeit via een leiding naar het voorraadvat (boiler). Daar wordt de warmte afgegeven aan het water in het vat.
Een zonneboiler is meestal aangesloten op je cv-ketel of warmtepomp. Die verwarmt het water nog wat bij als dat nodig is, vooral 's winters als er minder zonlicht is. Dat gebeurt tot minimaal 60 graden, zodat de legionellabacterie geen kans krijgt. Je cv-ketel moet het Gaskeur NZ-label (Naverwarming Zonneboiler) hebben om hem te kunnen aansluiten op de zonneboiler.
Kan een zonneboiler op elk type dak?
Zonnecollectoren op je dak moet je zo richten dat ze zoveel en zo lang mogelijk zonlicht opvangen. Het is belangrijk dat je daarbij rekening houdt met de stand van de zon in alle seizoenen. In de winter staat de zon bijvoorbeeld lager dan in de zomer. De beste opbrengst heb je met een zonneboiler op het zuidwesten, zuiden of zuidoosten gericht, met een hoek tussen de 20 en 60 graden. De meeste schuine daken die níét op het noorden liggen, zijn dus geschikt. Maar een plat dak kan ook. Er is dan wel wat ruimte tussen de collectoren nodig om te voorkomen dat de schaduw van de voorste collectoren op de achterste valt.
Hoe ziet een zonnecollector eruit?
De meeste zonneboilers in Nederland hebben een vlakkeplaatcollector. Die ziet eruit als een zonnepaneel met buizen onder een glasplaat. Daarnaast zijn er vacuümbuiscollectoren die bestaan uit een rij buizen naast elkaar op het dak. Die zijn wat duurder dan vlakkeplaatcollectoren, maar leveren meer warmte als de zon laag staat. En ze kunnen ook de oplossing zijn wanneer je een klein dakoppervlak hebt. Omdat het aantal buizen variabel is, is het ook makkelijk om de grootte van de collector aan te passen.
Is mijn cv-ketel geschikt voor een zonneboiler?
Als jouw cv-ketel is voorzien van het Gaskeur NZ-label, wat staat voor Naverwarming Zonneboiler, dan is het perfect geschikt om te worden gecombineerd met een zonneboiler. In sommige gevallen kan het nodig zijn om een aansluitset te laten installeren, waarvan de kosten ongeveer €100 bedragen. Indien je cv-ketel geen NZ-label heeft, maar wel een indirect gestookte boiler met een los voorraadvat, kun je ook overwegen om deze te combineren met een zonneboiler.
Is een zonneboiler wat voor jou?
Een zonneboiler gebruiken is een interessante optie als:
Je warmwatergebruik gemiddeld (350 m3 gas) of hoger is.
De zon het grootste deel van de dag op je dak schijnt, in de zomer én winter. De meeste opbrengst heb je met een zonneboiler op het zuidwesten, zuiden of zuidoosten gericht, met een hoek tussen de 20 en 60 graden.
Je op je dak ruimte beschikbaar hebt van 2 tot 4 m2 voor de zonnecollector.
Je bij je cv-ketel ruimte hebt voor een voorraadvat voor warm water. Als je voor een compacte zonneboiler gaat, moet je dak een zwaarder gewicht aankunnen dan bij een standaard zonneboiler.
Doe deze Verbetercheck als je wilt weten wat een zonneboiler voor jouw huis kost en wat het oplevert.
Duurzame maatregelen als een zonneboiler dragen bij aan een beter energielabel. Dit zijn de voordelen van een goed energielabel als je je huis verkoopt
Soorten zonneboilers: standaard, compact, cv en combi
Er zijn verschillende soorten zonneboilers. De meeste verwarmen alleen tapwater, maar je woning ermee verwarmen kan ook.
Standaard zonneboiler: alleen warm water
Standaard zonneboilers hebben een collectoroppervlak van gemiddeld 3 m2 en een voorraadvat van 80 tot 250 liter. Het vat heeft een diameter van 40 tot 80 centimeter en een hoogte van 80 tot 165 centimeter (staand of liggend).
Compacte zonneboiler: alleen warm water
Compacte zonneboilers zijn een oplossing als je binnen onvoldoende ruimte hebt voor een vat. Ze hebben een collector met geïntegreerd voorraadvat van 70 tot 170 liter op het dak.
Zonneboilercombi: warm water en verwarming
Een zonneboilercombi zorgt naast warm water óók voor verwarming van je huis. In het algemeen is het verwarmen van een woning met een zonneboiler in Nederland minder rendabel dan andere duurzame verwarmingsopties (zoals een warmtepomp). Dit komt doordat een zonneboiler in de zomer veel warmte kan produceren, maar in de winter bij een hoge warmtevraag te weinig. In combinatie met een bodemwarmtepomp is een zonneboiler voor verwarming van je huis wel interessant. Je kunt dan de overtollige warmte in de zomer opslaan in de bodem en in de winter weer oppompen voor bijvoorbeeld de vloerverwarming.
Voordelen zonneboiler: dit bespaar je ermee
Met een zonneboiler bespaar je bijna 40 tot 50 procent op je kosten voor warm water. Ofwel: je gasverbruik daalt. Hoeveel precies, hangt af van je warmwatergebruik en de actuele gasprijs.
Een huishouden van drie personen bespaart met een zonneboiler jaarlijks gemiddeld zo'n 160 m3 gas. Afhankelijk van de gasprijs is dat op de energierekening een besparing van €190 tot €480.
Een huishouden van vijf personen bespaart jaarlijks zo’n 230 m3 gas, ofwel €270 tot €690 op de energierekening.
Ook belangrijk: naast de besparing in euro’s verlaag je met een zonneboiler jouw CO2-uitstoot voor warm water met ruim 35 procent.
Wat kost een zonneboiler?
Dat hangt onder meer af van de grootte van je zonneboiler. Die wordt meestal afgestemd op de hoeveelheid warmte die je in de zomer nodig hebt voor warm tapwater. Als je namelijk je hogere verbruik in de winter als uitgangspunt neemt, heb je in de zomer een overschot aan warmte en dat is zonde.
Een huishouden van drie personen heeft voldoende aan een collector van 2,5 m2 met een voorraadvat van 120 liter. Zo’n zonneboiler kost ongeveer €3800 inclusief installatie. De subsidie is ongeveer €1200.
Een huishouden van vijf personen heeft een collector nodig van 4 m2 en een vat van 180 liter. De kosten daarvan zijn €6500 en de subsidie is zo’n €1800.
Voor het aansluiten van je cv-ketel op de zonneboiler heb je soms ook nog een aansluitset nodig van ruim €100. Een zonneboiler heeft verder weinig onderhoud nodig. Een (jaarlijkse) controle in combinatie met cv-ketelonderhoud is voldoende.
ISDE-subsidie voor een zonneboiler
Met de ISDE-subsidie (Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing) van de overheid kun je een groot deel van de kosten voor een zonneboiler terugkrijgen. Dat bedrag ligt, afhankelijk van het soort zonneboiler, ongeveer tussen de €850 en €2000 euro. Deze subsidie vraag je aan ná aanschaf van je zonneboiler via dit stappenplan. Controleer vooraf of je aan alle voorwaarden voldoet.
Heb je geen of onvoldoende spaargeld?
Voor een zonneboiler kun je geld lenen. Bijvoorbeeld door je hypotheek op te hogen of met een Energiebespaarlening van het Nationaal Warmtefonds. Je kunt natuurlijk ook de overwaarde op je woning benutten.
Check ook in de Energiesubsidiewijzer of jouw gemeente of provincie subsidies of leningen verstrekt voor warmtepompen.
Als je de zonneboiler binnen twee jaar combineert met een isolatiemaatregel krijg je twee keer zoveel isolatiesubsidie. Check of je in aanmerking komt voor isolatiesubsidie
Terugverdientijd van een zonneboiler
Een zonneboiler gaat gemiddeld twintig jaar mee, maar de kosten die je erin investeert verdien je ruimschoots voor die tijd terug via de besparing op je energierekening.
Rekenvoorbeeld
Stel dat je een zonneboiler aanschaft voor €3800. Je krijgt €1200 subsidie en bespaart jaarlijks €335 aan gas. Je hebt de investering dan in acht jaar terugverdiend.
Kleine kanttekening bij dit rekenvoorbeeld is dat de zonneboiler nog wel een beetje stroom gebruikt en onderhoud nodig heeft, al is dit weinig.
Hoe vind ik een goede installateur voor een zonneboiler?
Laat je zonneboiler altijd plaatsen door een erkend installateur. Zo verklein je de kans op legionella en lekkages. Op verbeterjehuis.nl en in het Centraal Register Techniek vind je vakbekwame installateurs bij jou in de buurt. Je kunt ook letten op het keurmerk Zonnekeur. Het energieloket in jouw gemeente kan je ook in contact brengen met door hen geselecteerde bedrijven en je helpen met de offerte.
Is het nodig om een verzekering af te sluiten voor een zonneboiler?
Eventuele schade aan een zonneboiler wordt meestal gedekt door je opstalverzekering. Informeer hiernaar bij jouw verzekeraar.
Wat is een goed moment om een warmtepomp of zonneboiler aan te schaffen?
Een zonneboiler kun je op elk moment aanschaffen, zolang je cv-ketel het Gaskeur NZ-label (Naverwarming Zonneboiler) heeft. Een warmtepomp schaf je aan wanneer je woning in ieder geval voldoende isolatie heeft. Is je cv-ketel stuk en je woning nog niet goed geïsoleerd? Dan is het toch verstandig om voor een hybride warmtepomp te kiezen en meteen te starten met isoleren. Hoe beter de isolatie, hoe meer je uit je warmtepomp haalt.
Kan ik beter kiezen voor zonnepanelen of een zonneboiler?
In plaats van een zonneboiler loont het om eens te kijken naar het rendement dat je met zonnepanelen behaalt. Daarmee bespaar je soms nog meer op je CO2-uitstoot en je energierekening. Maar er zijn ook situaties waarin een zonneboiler een betere keuze is. Bijvoorbeeld:
Een zonneboiler heeft ook minder last van schaduw dan zonnepanelen, al neemt de opbrengst dan ook wat af.
Een zonneboiler of warmtepomp?
Een zonneboiler en warmtepomp hebben overeenkomsten én verschillen. Je kunt ze apart van elkaar gebruiken én samen.
Dit artikel is gebaseerd op cijfers van Milieu Centraal, december 2023
