Wat doet een notaris?
Zonder notaris geen overdracht
Aan het eind van het koopproces wordt er nóg een professional bij betrokken: de notaris. Zonder notaris is het niet mogelijk om een huis te kopen. Deze onafhankelijke partij legt de overeengekomen afspraken tussen de verkoper en koper vast in een zogeheten leveringsakte. Daarnaast houdt hij er toezicht op dat iedereen de afgesproken verplichtingen uit het eerder getekende koopcontract nakomt.
De notaris controleert een aantal belangrijke zaken om er zeker van te zijn dat de overdracht van het huis op de juiste manier gebeurt. Zo gaat hij na of de verkopers bevoegd zijn om de woning in kwestie te mogen verkopen en of er geen beslag ligt op het huis (door schuldeisers bijvoorbeeld).
Ook zal via de notaris de koopsom voldaan worden; het geld gaat naar een zogeheten derdengeldenrekening. De notaris houdt dit bedrag in zijn beheer en wanneer alle akten zijn getekend, mag hij – onder andere afhankelijk van het tijdstip van inschrijving bij het Kadaster – het geld op de eerste of tweede werkdag na het passeren van de akte vrijgeven.
Dit is hoe de notaris jou helpt
Wie kiest de notaris?
Jij als koper mag bepalen via welke notaris je de overdracht wilt laten plaatsvinden. Een huis is waarschijnlijk de grootste aankoop die je doet in je leven en het moment bij de notaris is een belangrijk onderdeel in het koopproces. Ga daarom niet voor de eerste de beste of goedkoopste (elke notaris rekent andere tarieven), maar vergelijk er een aantal, lees referenties en vraag vrienden of zij goede ervaringen hebben en met wie.
Wellicht wil je bij dezelfde notaris nog meer regelen, zoals een samenlevingscontract of testament. Dit is geen verplichting bij het kopen van een huis, maar het kan een overweging zijn om alles bij één notariskantoor onder te brengen. Wel zo fijn als de communicatie naar je zin verloopt en je een vertrouwd gevoel bij het kantoor hebt.
Als je een nieuwbouwwoning koopt, mag je in veel gevallen niet zelf een notaris kiezen. Er wordt dan gewerkt met een projectnotaris die zorg draagt voor alle overdrachten in het nieuwbouwproject.
Wat moet ik met mijn partner regelen?
Een eerste huis kopen met je partner is een grote stap. Het is dan ook belangrijk om hier zwart op wit afspraken over te maken voor de toekomst. Wat gebeurt er met het huis als jullie besluiten uit elkaar te gaan of een van jullie komt te overlijden? Geen vrolijke onderwerpen om te bespreken op een doordeweekse avond, maar wel verstandig om samen voor te gaan zitten.
Zijn jullie getrouwd of hebben jullie een geregistreerd partnerschap?
Als een van jullie komt te overlijden, dan zal het huis en de hypotheek automatisch op naam komen te staan van de andere partner en kunnen erfgenamen er geen aanspraak op maken. Met een overlijdensrisicoverzekering kan de achtergebleven partner de hypotheeklasten blijven betalen. Ook wanneer jullie besluiten te scheiden, is duidelijk vastgelegd wat voor welke partner is.
Zijn jullie niet getrouwd?
Overleg dan of je een samenlevingscontract wilt opstellen. Hierin leg je afspraken vast over bijvoorbeeld de verdeling van inkomsten, (gezamenlijke) kosten en wat er gebeurt als jullie uit elkaar gaan. Het samenlevingscontract laat je via de notaris opmaken.
Een testament of verblijvingsbeding
Dat je een samenlevingscontract hebt, betekent niet dat je elkaars erfgenamen bent. Dat regel je in een testament. Hierin leg je vast dat na overlijden het eigendom van het huis overgaat op je partner. Heb je dit niet laten vastleggen, dan gaat het huis volgens de wet naar de erfgenamen: ouders, broer of zus. Ook het testament regel je via een notaris.
In een samenlevingscontract kun je wel een zogenaamd verblijvingsbeding opnemen. Dit houdt in dat de zaken die gemeenschappelijk zijn, ‘verblijven’ aan de langst levende. Oftewel, degene die het langst leeft, ‘erft’ de zaken. Jouw persoonlijke spullen vallen hier niet onder. Dan is een testament noodzakelijk.
De dag van de overdracht
Terug naar je woning. Tijdens de onderhandelingen ben je met de verkopers een zogeheten overdrachtsdatum overeengekomen. De notaris plant op deze dag een afspraak in en communicereert dit aan alle betrokken partijen . Waarschijnlijk neemt de verkoopmakelaar naar aanleiding hiervan contact met je op voor het inplannen van een inspectie. Uiteraard kun je hierover ook zelf contact opnemen.
De laatste inspectie
De inspectie vindt plaats vóór de overdracht bij de notaris, liefst op dezelfde dag. Er wordt afgesproken bij de woning en samen (dat zijn de verkoopmakelaar, de verkopers, jij en eventueel jouw aankoopmakelaar) controleren jullie of het huis zich in de staat bevindt zoals je hebt afgesproken. Is het helemaal leeggehaald en zijn de spullen die achter zouden blijven ook echt aanwezig? Na de inspectie gaan jullie door naar de notaris om de leveringsakte en de hypotheekakte te tekenen.
Het ondertekenen van de aktes
De leveringsakte
Met de verkoper ben je een overeenkomst aangegaan. Hij doet afstand van de woning en in ruil voor de overeengekomen koopsom word jij de nieuwe eigenaar. Alle belangrijke gegevens en gemaakte afspraken uit de eerder getekende koopakte neemt de notaris op in de leveringsakte.
De verkopers komen ook naar de notaris om te tekenen of hebben een volmacht aan de notaris gegeven om namens hen te tekenen. Soms is ook de verkoop- en/of jouw aankoopmakelaar erbij aanwezig.
Tip: in alle hectiek of spanning vergeet je het misschien, maar vraag iemand een foto te maken wanneer je de akte ondertekent. Een bijzonder moment om vast te leggen.
De hypotheekakte
Naast de afspraken met de verkoper ben je ook met de bank een overeenkomst aangegaan. Die heeft besloten je een lening te geven en daarover zijn afspraken gemaakt over de hoogte van het geldbedrag, het soort hypotheek, de looptijd en de rente. Deze afspraken liggen vast in de ‘hypotheekakte’. De notaris maakt ook deze akte op. Hierin staat tevens vermeld dat jouw nieuwe woning als onderpand voor de lening zal staan. Dit is voor de bank een zekerheid. Mocht je je afspraken niet meer na kunnen komen, dan heeft de bank het recht om de woning te verkopen.
De kosten voor het opmaken van de hypotheekakte zijn fiscaal aftrekbaar. De overige kosten die je maakt bij de notaris helaas niet.
De sleutels zijn nu ein-de-lijk van jou
Nadat beide aktes zijn ondertekend, schrijft de notaris ze in in het Kadaster. Daarmee staan de hypotheek én het huis officieel op jouw naam. De verkopers overhandigen je de sleutels; nu kunnen we je echt feliciteren. Je hebt je eerste koophuis gekocht!
Meer vragen en antwoorden
Wat is de rol van een notaris
De notaris is een onafhankelijke partij die erop toeziet dat alle soorten contracten volgens de wet worden afgesloten. Denk aan een leveringsakte, hypotheekakte, samenlevingscontract en testament. Deze documenten komen van pas als jij en je partner onverhoopt uit elkaar gaan, of als een van beiden overlijdt. Via de notaris wordt ook de koopsom van het huis voldaan.
Wie kiest de notaris?
Bij bestaande woningen kiest de koper de notaris. Vraag meerdere offertes op, lees referenties en vraag vrienden en kennissen naar hun ervaringen. Vaak heb je bij nieuwbouw niet de mogelijkheid om een notaris te kiezen, maar doet de projectontwikkelaar dat.
Samen een huis kopen zonder samenlevingscontract: kan dat?
In een samenlevingscontract leg je belangrijke afspraken vast zoals de verdeling van jullie inkomen, gezamenlijke kosten en wat er gebeurt als jullie uit elkaar gaan. Handig als je niet getrouwd bent of geen geregistreerd partnerschap hebt. Je kunt er niet in opnemen dat het huis op naam van de ene partner komt te staan wanneer de ander overlijdt. Hier heb je een testament voor nodig. Een samenlevingscontract maak je op bij de notaris.
Samen een huis kopen: heb ik een testament nodig?
Een testament is niet noodzakelijk wanneer je een huis gaat kopen. Toch is het verstandig om – wanneer je samen met je partner een huis koopt – hier iets over vast te leggen. Doe je dit niet, dan zal wanneer je partner overlijdt het huis niet automatisch van jou zijn. Volgens de wet worden zijn of haar erfgenamen eigenaar. Dit kunnen bijvoorbeeld ouders, broer of zus zijn. In een testament kun je laten vastleggen dat jij en je partner elkaars erfgenamen zijn. Een testament maak je bij een notaris op.
Niet vergeten: je woonverzekeringen
Als eigenaar van een koopwoning moet je zelf een opstalverzekering afsluiten. Daarmee ben je verzekerd als je huis beschadigd raakt door bijvoorbeeld brand of storm. Dit is anders dan bij een huurwoning, waar deze verzekering via de Vereniging van Eigenaren loopt. Ook een inboedelverzekering, glasverzekering en aansprakelijkheidsverzekering zijn aan te raden.
