Zo duurzaam is wonen in een aardehuis

Zonnepanelen, natuurlijke bouwmaterialen en geen energierekening

Aan de rand van het Overijsselse Olst ligt een wijk met aardehuizen. Voor pionier Ferdi was deze extreem duurzame manier van wonen een langgekoesterde droom. Inmiddels woont hij hier al tien jaar met zijn gezin. We nemen een kijkje in zijn bijzondere aardehuis.

Ferdi had al langer de wens om duurzaam te wonen. Die werd concreet toen hij een lezing bijwoonde over aardehuizen, een concept van de Amerikaanse architect Michael Reynolds. Zijn earthships zijn huizen gebouwd van natuurlijke en hergebruikte materialen, en zo ontworpen dat je er zelfvoorzienend kunt wonen. ‘Bij die lezing is het zaadje geplant – en nu wonen we hier al tien jaar,’ zegt Ferdi met een wijds gebaar naar de zonovergoten woonkeuken.

Gezond wonen

‘Een aardehuis is dus écht duurzaam gebouwd, met gerecyclede en natuurlijke materialen uit de buurt,’ legt Ferdi uit. Aan de achterkant loopt het groene dak over in het maaiveld. Het stucwerk is van ademend leem. ‘Het is veel natuurlijker en gezonder om zo te wonen – dat laatste is zelfs bewezen – onder andere door de luchtvochtigheid. Laatst waren we een weekend in Den Bosch, in een ‘normaal’ huis met centrale verwarming. Die creëert een heel droog binnenklimaat. Thuiskomen was toen letterlijk een verademing. De lucht, het licht; ik geniet er elke dag van.’

Zelf energie opwekken

De aardehuizen vormen een energie-plus-wijk. ‘Op jaarbasis wekken we meer stroom op dan we verbruiken. We zijn alleen nog afhankelijk van het net voor de teruglevering van ons overschot en in geval dat de vraag groter is dan de hoeveelheid opgewekte stroom.’ Het doel is om volledig onafhankelijk te worden. Daarvoor is Ferdi in samenwerking met Universiteit Twente een systeem aan het ontwikkelen voor lokale stroomopslag met slimme sturing. ‘Een wijkbatterij, zodat we op elk moment van de dag onze eigen stroom kunnen gebruiken.’

De aarde om het aardehuis

Bij duurzaam wonen hoort een duurzame tuin. Rondom de aardehuizen is weinig bestrating en veel groen te zien. ‘Dat werpt z’n vruchten af,’ zegt Ferdi. ‘In de zomer verdroogt hier minder, de sponswerking van de bodem is langzamerhand verbeterd.’ Hij heeft daar een goede tip voor: ‘Niet te veel maaien en hogere planten laten staan voor schaduw. Hoe minder zonlicht direct de grond bereikt, hoe minder water daaruit verdampt.’

Alles in deze wijk ademt duurzaamheid. Regenwater wordt opgevangen om planten mee te bewateren en GFT-afval gaat op de composthoop. De rondscharrelende kippen zorgen voor eieren en bemesten de tuin. Er staan fruitbomen en er is een gemeenschappelijke moestuin. ‘Maar qua voedsel zijn we niet zelfvoorzienend hoor, de moestuin voorziet voor een deel in de behoefte.’

Eigen watervoorziening

Wat water betreft zijn de aardehuisbewoners wel zelfvoorzienend. ‘We pompen het drinkwater zelf op, genoeg voor 24 huishoudens. We hebben een collectief zuiveringssysteem geïnstalleerd en rioleringsbuizen aangelegd.’ Ferdi wijst in de verte: ‘En daar ligt een rietfilterbed van 10 bij 12 meter dat het afvalwater zuivert.’

Water is essentieel in het aardehuis van Ferdi. Voor de vloerverwarming wordt een buffervat van 800 liter water verwarmd via zonnecollectoren op het dak. Warm tapwater, bijvoorbeeld om te douchen, komt uit een elektrische boiler van nog eens 80 liter. ‘Die verbruikt weinig stroom omdat het aangevoerde water al redelijk warm is,’ licht hij toe. ‘En het is meer dan genoeg. Misschien als we alle vijf achter elkaar zouden douchen, dat de laatste lauw water heeft. Maar we zijn nog nooit te kort gekomen.’

Betaalbaar duurzaam

Duurzaam wonen is niet per definitie duur. ‘Betaalbaarheid was een belangrijke voorwaarde toen de plannen voor de wijk werden gemaakt,’ zegt Ferdi. ‘Er zijn hier aardehuizen voor elke portemonnee: van grote twee-onder-een-walhuizen tot kleinere, eigenlijk rijtjesaardehuizen.’ Bovendien heeft zelfvoorzienend wonen een groot financieel voordeel dat niet iedereen zich realiseert bij de koop van een huis: ‘Je maandlasten zijn nihil, dus je verdient heel veel terug.

Altijd in beweging

Hoewel Ferdi nu in het huis van zijn dromen woont, blijft er altijd ruimte voor verbetering, vindt hij. ‘Duurzaamheid is geen eindpunt, maar een beweging. Zo zijn we nu bezig met de wijkbatterij.’ Zou hij ooit verhuizen? ‘Alleen in geval van noodzaak, want verhuizen is sowieso niet duurzaam. Als straks onze drie kinderen het huis uit zijn, is dit te groot. Dan gaan we denk ik met z’n tweeën in een tiny house wonen.’