Is mijn huis geschikt voor zonnepanelen?

Zonnepanelen plaatsen: op de meeste daken kan het

Met zonnepanelen op je dak wek je je eigen stroom op. Dat is goed voor het milieu én voor je portemonnee. Met deze vier vragen weet je of jouw huis geschikt is voor zonnepanelen. En waar je op moet letten als je overweegt om ze te (laten) installeren.

1. Is mijn dak geschikt voor zonnepanelen?

De meeste daken in Nederland zijn geschikt voor zonnepanelen. Met de volgende richtlijnen bepaal je of dat ook voor jouw dak geldt:

• De richting. Een schuin dak op het zuiden geeft de beste jaaropbrengst. Wijst je dak naar het oosten of westen, dan zijn zonnepanelen nog steeds een goede investering. En omdat schuine daken meestal twee kanten hebben, is er bijna altijd een goede kant.

• De hellingshoek. Een helling van zo’n 45 graden is het best. Steilere of minder steile daken bieden nog steeds een goed rendement, net als platte daken, al kan de opbrengst verschillen. Zo brengt een dak op het oosten met een hoek van 30 graden een kwart minder energie op dan een dak op het oosten met een hoek van 75 graden. In deze tabel zie je welke invloed de richting en helling van je dak hebben op de opbrengst van je zonnepanelen.

• De ruimte. Je wilt natuurlijk weten hoeveel zonnepanelen je op je dak kwijt kunt. Handig om te weten is dat een nieuw zonnepaneel gemiddeld 176 bij 104 centimeter groot is. Op ramen, schoorstenen en andere obstakels kun je geen zonnepanelen leggen. Houd er ook rekening mee dat je panelen minimaal 20 centmeter van de nok en de dakrand af moeten liggen.

• De schaduw. Schaduw op je zonnepanelen van een boom, schoorsteen of dakkapel kan effect hebben op de energie-opbrengst. Een beetje schaduw is normaal, maar het is wel slim om maatregelen te nemen. Met micro-omvormers of optimizers zorg je bijvoorbeeld dat de (deels) beschaduwde panelen geen negatief effect hebben op de panelen die wél in de zon liggen.

Checken of je dak geschikt is? De Zonatlas geeft je een goede eerste indruk.

Zonnepanelen plaatsen op een plat dak

Met zonnepanelen op een plat dak kun je ook een goede energie-opbrengst krijgen. De richting van zonnepanelen op een plat dak is minder belangrijk. Als je wilt, kun je ze allemaal op het zuiden richten. Veel mensen kiezen echter voor een oost-west-opstelling; de panelen staan dan als een soort dakje tegen elkaar aan. De piekproductie van zonnestroom heb je zo in de ochtend en avond. En dat zijn meestal ook de momenten dat je zelf veel stroom verbruikt.

Onderzoeken in echte huishoudens in combinatie met rekenmodellen schatten dat je met een oost-west-opstelling 3 tot 6 procent meer van je eigen stroom kunt verbruiken.

Heb je zelf geen geschikt dak? Er zijn ook andere mogelijkheden om zonnestroom op te wekken. Bijvoorbeeld door aan te haken bij een zonnestroomproject.

2. Hoeveel zonnepanelen heb ik nodig?

Vóór je kiest hoeveel zonnepanelen je op je dak wilt, is het goed te bepalen wat je uitgangspunt is.

• Je budget: hoeveel spaargeld heb je of hoeveel wil je lenen?

• De beschikbare ruimte: als je zo veel mogelijk stroom wilt opwekken, kijk je hoeveel panelen er op jouw dak passen.

• Je huidige stroomverbruik: hoeveel panelen heb je nodig om dat op te wekken?

De hoeveelheid stroom die zonnepanelen opwekken, hangt af van het vermogen. Dat wordt uitgedrukt in wattpiek (Wp). 10 panelen van 370 wattpiek leveren een vermogen van 3.700 Wp. Deze 10 panelen wekken jaarlijks 3.200 kilowattuur stroom op, ongeveer genoeg voor een driepersoonshuishouden.

Met de Zonnepanelencheck van Milieu Centraal kun je een eerste inschatting maken van de mogelijkheden voor jouw dak.

3. Hoe kies ik de juiste zonnepanelen voor mijn huis?

Je kunt natuurlijk zelf een eerste inschatting maken. Als je er echt werk van wilt maken, laat je dan adviseren door een deskundige installateur. Die kan aangeven of je dak geschikt is voor zonnepanelen en hoe je de zonnepanelen het best kunt neerleggen. Ook kan diegene je adviseren welk systeem (serieel of parallel geschakeld) en welke installatiemethode het beste passen bij jouw situatie.

Scan op afstand of huisbezoek

Veel installateurs doen een online scan van jouw situatie of geven advies in een telefoongesprek en brengen dan een offerte uit. Je kunt de installateur ook vragen om bij je langs te komen. Zo weet je al voordat de offerte komt wat er in jouw meterkast moet gebeuren, wat de beste plaats is voor de omvormer en de handigste manier om de kabels weg te werken.

4. Moet de stroomvoorziening in mijn huis aan bepaalde eisen voldoen?

De meterkast, de bekabeling en de omvormer zijn belangrijke schakels in jouw zonnepanelensysteem. Daarom verdienen ze aandacht voordat je overgaat tot plaatsing.

Check je meterkast: op welke groep sluit je aan?

Het is belangrijk dat je de zonnepaneleninstallatie aansluit op een aparte groep. Daar zijn twee mogelijkheden voor:

• In de meterkast op een eigen groep. Heb je in de meterkast nog een lege eindgroep, dan kun je deze gebruiken. Let erop dat je maximaal 4 eindgroepen aansluit op een aardlekschakelaar. Installeer een extra aardlekschakelaar als er nog een groep bij moet.

• Gebruik een bestaande groep. Zo kun je de wasmachinegroep splitsen. Koppel de wasmachineaansluiting los en vervang die door een zogeheten PV-verdeler met een extra hoofdschakelaar. Zo hoef je geen aparte bedrading aan te leggen. Dit is alleen aan te raden voor kleinere zonnepanelensystemen (10 panelen of minder). Belangrijk is wel dat de bestaande bedrading dik genoeg is om het vermogen van de zonnepanelen te geleiden. Vraag voor de zekerheid de aansluitwaarde van je woning op bij je energieleverancier. Zo waarborg je dat het maximumvermogen van de zonnepaneleninstallatie kleiner of gelijk is aan de aansluitwaarde in de woning.

Let op de bekabeling

Het is slim om bij de aanleg van je zonnepanelen aandacht te hebben voor de bekabeling. Laat je de kabels vanaf de zonnepanelen buitenom langs de gevel lopen naar je meterkast of door het huis?

Over het algemeen geldt: hoe korter de kabels, hoe minder energieverlies je hebt. Ook de dikte van je kabels is belangrijk. Zijn de kabels te dun, dan verlies je energie en loop je het risico dat de omvormer moet afschakelen als de spanning op de kabel op hele zonnige dagen te hoog wordt. Laat je hierover adviseren door de installateur.

Je hebt ruimte nodig voor een omvormer

Bij een serieel geschakeld zonnepanelensysteem hoort een omvormer. Die kun je in huis plaatsen. Weet wel dat de omvormer slecht presteert als hij te heet wordt. Hang de omvormer dus op een goed geventileerde plaats met ruimte rondom, zodat hij zijn warmte kwijt kan. En houd er rekening mee dat een omvormer niet geruisloos is. Veel mensen plaatsen de omvormer daarom bijvoorbeeld op zolder, naast de mechanische ventilatie-unit.

Meer vragen en antwoorden

Doe je voordeel met onze antwoorden op jouw vragen

Dit artikel is gebaseerd op cijfers van Milieu Centraal, december 2023