Wat doet een warmtepomp?

3 minuten leestijd

En wat zijn de voordelen van een warmtepomp?

Een warmtepomp verwarmt je woning, met minder of helemaal zonder aardgas. Een volledig elektrische warmtepomp zorgt ook voor warm water. Zo kun je aardgasvrij wonen. Afhankelijk van hoe goed je huis is geïsoleerd, gebruik je een warmtepomp als vervanging van je cv-ketel of als aanvulling daarop.

Hoe werkt een warmtepomp?

Een warmtepomp verzamelt warmte uit bijvoorbeeld de lucht of de bodem, brengt deze op de juiste temperatuur en geeft de warmte in huis af. Ook als de lucht van de bron kouder is dan de temperatuur in huis, haalt de warmtepomp hier warmte uit. Vergelijk het met een koelkast, die koelt door warmte uit de lucht in de koelkast te verzamelen en af te geven aan de lucht buiten de koelkast.

Soorten warmtepompen: hybride warmtepomp of volledig elektrische warmtepomp

Grofweg zijn er twee soorten warmtepompen: een hybride warmtepomp en volledig elektrische warmtepomp.

Een hybride warmtepomp werkt samen met je cv-ketel en regelt de verwarming van je huis. De cv-ketel springt aan als het erg koud is en levert daarnaast warm tapwater.

Een volledig elektrische warmtepomp doet alles zelf: de verwarming van je woning én je tapwater. Dit type warmtepomp wordt ook wel aangeduid met combi, volledig of all-electric.

Hybride en volledig elektrische warmtepompen heb je in verschillen varianten.

Isolatie is belangrijk bij een warmtepomp

Een warmtepomp verwarmt met een lage watertemperatuur (35 tot 55 graden) en kan je huis alleen voldoende warm krijgen als er geen warmte verdwijnt door kieren en gaten. Heeft je woning nog geen goede isolatie, begin daar dan dus eerst mee.

Voor een volledig elektrische warmtepomp (all-electric) is redelijke tot goede isolatie zelfs een vereiste: je hebt dan immers geen cv-ketel die nog een handje meehelpt.

Is je huis in 2000 of later gebouwd? Dan is de isolatie goed. Huizen die vanaf 2010 zijn gebouwd, zijn zéér goed geïsoleerd. Is je huis eerder gebouwd? Dan moet je kijken wat voor isolatie er later is aangebracht.

Redelijk tot goede dakisolatie: 8 tot 10 cm is redelijk, 13 cm of meer is goed.

Redelijk tot goede vloerisolatie: 8 tot 10 cm of thermoskussens is redelijk, 13 cm of meer is goed.

Spouwmuurisolatie: als die na de bouw is aangebracht, is de isolatie goed.

HR++ glas in de ramen: HR++ glas of triple glas is goed of zeer goed.

Een cv-ketel verwarmt je huis met een watertemperatuur van 60 tot 80 graden. Die hoge temperatuur is nodig om een woning zonder goede isolatie toch warm te krijgen. Een redelijk tot goed geïsoleerde woning kun je ook warm krijgen met een watertemperatuur van zo’n 45 tot 55 graden. Dat is de temperatuur die een warmtepomp levert. Je verwarming moet dan wel voldoende warmte kunnen afgeven met een groot oppervlak, zoals via vloer- of wandverwarming. Radiatoren kunnen dat ook. Bestaande radiatoren moeten daarvoor soms eerst nog geschikt gemaakt worden.

Hebben je radiatoren twee of drie platen met lamellen ertussen (lamellen zijn dunne gebogen platen)? Dan geven ze behoorlijk veel warmte af. Je kunt de warmteafgifte (het vermogen of de capaciteit) nog verbeteren met een radiator-ventilator. Heb je radiatoren zonder lamellen of met één plaat met lamellen? Die kun je vervangen door een dikkere radiator met meer platen of lamellen. De afmeting blijft hetzelfde, zodat de radiator op dezelfde plek past.

Is een warmtepomp geschikt voor jouw woning?

Goed nieuws: voor vrijwel elke woning is er een geschikte warmtepomp. Welke warmtepomp bij jouw huis past, hangt af van de isolatie en de ruimte binnen en buiten je woning.

Heeft jouw woning redelijk tot goede isolatie? Ga dan voor een volledig elektrische warmtepomp.

Is jouw huis nu nog minder goed geïsoleerd? Dan kun je een hybride warmtepomp overwegen. Verbeter wel de isolatie van je woning.

Hoeveel ruimte heb je binnen voor een warmtepomp? Een hybride warmtepomp is zo groot als een halve cv-ketel en hangt ernaast. Een volledig elektrische warmtepomp is vergelijkbaar met een grote koelkast en komt op de plek van je oude cv-ketel.

Heb je buiten ruimte voor een warmtepomp? Zowel een hybride als een volledig elektrische warmtepomp hebben vaak een buitenunit, te vergelijken met de buitenunit van een airco (bij een volledig elektrische warmtepomp is deze nog iets groter).

Heb je binnen of buiten helemaal geen plek? Ook dan zijn er mogelijkheden.

Is jouw cv-ketel twaalf jaar of ouder? Onderzoek dan of je huis geschikt is voor een volledig elektrische warmtepomp. Je kunt dan meteen overstappen op deze warmtepomp zodra je cv-ketel aan vervanging toe is. Check hier of je huis geschikt is voor een warmtepomp

Met een warmtepomp gebruik je minder tot geen gas

Een warmtepomp werkt op elektriciteit. Daardoor heb je minder (bij een hybride warmtepomp) tot geen (bij een volledig elektrische warmtepomp) aardgas nodig voor verwarming of warm water. Dat is een voordeel als je – op den duur – aardgasvrij wilt wonen. Maar het is ook goed voor het klimaat en voor je energierekening.

Hoewel je stroomverbruik toeneemt, gebruikt een warmtepomp de benodigde stroom efficiënt: van 1 kWh stroom maakt een warmtepomp 2 tot 5 kWh warmte. Vergeleken met een cv-ketel op gas gaat jouw CO2-uitstoot door verwarming en warm water met 30% tot 65% omlaag. Als je zelf groene stroom opwekt, bijvoorbeeld met zonnepanelen, is dit percentage nog hoger. En je houdt ook nog eens je stroomrekening laag.

De voordelen van een warmtepomp

- Je bespaart op je energierekening (je gebruikt minder tot geen gas) - Je CO2-uitstoot voor verwarming en warm water daalt. - Voor de aanschaf van een warmtepomp kun je subsidie krijgen. - Met een warmtepomp zit je er net zo warmpjes bij als met een cv-ketel. - Je woning wordt met duurzame maatregelen meer waard én aantrekkelijker voor huizenzoekers (mocht je willen verkopen, natuurlijk).

Wil je geen warmtepomp? Dan is een zonneboiler een duurzaam alternatief. Hoe kies je tussen een zonneboiler en warmtepomp?

Warmtepompen met de buitenlucht als bron hebben een buitenunit met een ventilator, die geluid maakt als de warmtepomp draait. Hoe hoger het vermogen van de warmtepomp, hoe meer geluid. De meeste mensen hebben hier geen last van, maar zet de buitenunit voor de zekerheid op een plek waar jijzelf en de buren er zo min mogelijk last van kunnen hebben. Dus niet onder een slaapkamerraam dat vaak openstaat of op het dak boven je woonkamer. Denk aan plekken als de zijkant van je huis, bij of achter een schuurtje, in een (geluidsdempende) buitenkast (dan kun je hem ook uit het zicht zetten) of op het dak van een aanbouw. De ondergrond moet stevig en verhard zijn.

Ja, vrijwel in elke woning is een warmtepomp mogelijk. Welke je kiest, hangt af van hoe goed je woning geïsoleerd is. En of er binnen en/of buiten ruimte is voor de warmtepomp/buitenunit.

Een zonneboiler kun je op elk moment aanschaffen, zolang je cv-ketel het Gaskeur NZ-label (Naverwarming Zonneboiler) heeft. Een warmtepomp schaf je aan wanneer je woning in ieder geval voldoende isolatie heeft. Is je cv-ketel stuk en je woning nog niet goed geïsoleerd? Dan is het toch verstandig om voor een hybride warmtepomp te kiezen en meteen te starten met isoleren. Hoe beter de isolatie, hoe meer je uit je warmtepomp haalt.

Huis isoleren: dit zijn de mogelijkheden

Goede isolatie van je woning is belangrijk wanneer je een warmtepomp overweegt. Heeft je woning nog geen goede isolatie, begin daar dan eerst mee. Pak als eerste de plekken zonder isolatie aan.

Bekijk de mogelijkheden van isoleren Lees ook: wat kost een warmtepomp en hoeveel bespaar je ermee?